Một bài phê bình người Mỹ bằng giọng điệu vô cùng “cay nghiệt với tinh thần nói thẳng nói thật rất chi tiết tới mười mấy luận điểm đanh thép” đã xuất hiện và lan truyền trên trang mạng Sina Weibo (một dạng Twitter của Trung Quốc). Tác giả tự xưng là dân Trung Quốc từng sống và học tập ở Mỹ, bài viết đã gây một cơn chấn động trên mạng với hơn 42.000 phản hồi.
Tất cả những quan điểm mà tác giả đã trải nghiệm và đánh giá về xã hội Mỹ thật là chân thật, và cho thấy trình độ phát triển của Mỹ quả là thua xa chế độ ưu việt của Trung Quốc. Sau đó nhiều trang báo mạng đã cho dịch nguyên văn bài phê bình này khiến làn sóng tranh luận lại càng bùng nổ khắp trong ngoài Trung Quốc, còn người Mỹ hình như họ đúng là ngốc đến mức chẳng biết có người đang chê bài mình thậm tệ. Hãy thưởng thức “bài phê bình” thông qua bản dịch sang tiếng Anh của trang Tea Leaf Nation, và được Songmoi.vn chuyển ngữ sang tiếng Việt.
Hoa Kỳ: Một quốc gia ngu ngốc và lạc hậu!
Tôi từng ở Mỹ một thời gian dài và giờ đây thì thấy hối hận vì sự lựa chọn này. Chúng ta đã bị mụ mẫm bởi truyền thông phương Tây luôn luôn làm cho ta nghĩ rằng Hoa Kỳ là một đất nước hiện đại. Nuôi hy vọng học tập khoa học tân kỳ của Mỹ để về phục vụ quê hương, tôi đã bằng mọi nỗ lực để theo đuổi “siêu cường” đó, thế nhưng kết quả lại thật đáng thất vọng.
(1) Mỹ chỉ là một cái làng thuần nông
Ở trường học thầy giáo vẫn dạy rằng công nghiệp càng phát triển thì môi trường lại càng bị xâm hại. Ví dụ như trong một thành phố công nghiệp bạn phải thấy ống khói khắp nơi, các xí nghiệp to khắp nơi và bụi cũng khắp nơi. Đó mới là biểu tượng của công nghiệp hóa! Thế còn Hoa Kỳ thì sao? Đố bạn tìm ra các ống khói, thảng hoặc mới thấy một vài cái nho nhỏ nhưng lại là thứ để trang điểm cho nhà dân. Thay vào đó là những dòng sông và hồ nước sạch khắp nơi nơi và chẳng có các nhà máy giấy và luyện thép nơi bờ sông.
Không khí trong lành và sạch là biểu tượng của một xã hội sơ khai và đó không thể là dấu tích của đất nước công nghiệp hóa !
(2) Người Mỹ chẳng hiểu gì về kinh tế
Các tuyến đường cao tốc tỏa đi mọi phương, có lẽ là đến mọi làng xóm, tuy nhiên khó tìm ra nổi một trạm thu phí! Thật là một sự phung phí khủng khiếp cơ hội kinh doanh! Khó có thể cưỡng nổi ý định của bản thân là dựng lên vài trạm thu phí và chắc chắn là chỉ trong vòng một tháng tôi sẽ có đủ tiền để mua một căn biệt thự nhìn ra biển. Ngoài ra, bên lề đường cao tốc bạn có thể thấy những mặt hồ tĩnh lặng còn hoang dã. Chính quyền để mặc cho lũ chim cư ngụ và vẫy vùng thỏa sức mà không nghĩ tới việc thiết lập các khu công viên trông ra hồ bán vé thăm quan để kiếm tiền. Rõ là người Mỹ không có đầu óc làm kinh tế.
(3) Ngành xây dựng Hoa Kỳ quả là quá thô sơ
Ngoài một số lượng nhỏ các thành phố lớn (mà bạn đã biết) thì không có nhiều những tòa tháp bê tông chọc trời. Hầu hết nhà cửa làm bằng gỗ và vài thứ vật liệu lạ khác. Sử dụng gỗ thô sơ để xây nhà thì dường như những nền kiến trúc của đất nước này còn chưa qua thời phong kiến!
(4) Lối tư duy của người Mỹ ngây ngô và lạc hậu
Khi mới tới Mỹ tôi thuê một cái xe kéo chở hành lý giá 3 USD, nhưng lại không có tiền lẻ. Một người Mỹ thấy tôi có nhiều đồ nên đã trả 3 đồng đó và thuê xe cho tôi. Người Mỹ thường cởi mở và hỏi xem tôi có cần giúp đỡ gì không. Ở nước tôi, đã qua thời của Lôi Phong vào những năm 50 và 60 thế kỷ trước cho nên bây giờ thì cái lối cư xử đó quả là quá lạc hậu! (Lôi Phong là thanh niên thời phong trào thi đua cộng sản Mao, người từng được nêu gương sáng về đạo đức hy sinh bản thân).
Thực chất đạo đức của cái thời kỳ Lôi Phong đó, con người ta rất đạo đức giả, nhưng bây giờ thì chúng ta không theo lối mòn đó nữa. Chúng ta tiến hành mọi việc giờ đây một cách trần trụi và đó mới là hiện đại hóa! Bởi vậy lối tư duy của Mỹ lạc hậu hơn chúng ta vài thập kỷ và không có dấu hiệu nào cho thấy rằng họ có khả năng đuổi kịp chúng ta.
(5) Người Mỹ không biết đến thú ăn chơi
Có một đêm tôi lái xe đi cùng một bạn học đến thành phố khác, bất thình lình mấy con nai nhảy xổ ra đường. Anh bạn lập tức phanh gấp và đổi hướng để tránh tai nạn. Trường hợp kiểu này thường xảy ra và sự va chạm với một con nai cũng đủ để làm vỡ tan chiếc ô tô. Chính phủ Mỹ đúng là không biết cách quản lý chuyện này như thế nào… Và người Mỹ quả thực không biết thú vui thưởng thức thịt thú rừng, họ không có quán đặc sản chuyên thịt thú rừng, họ không bao giờ biết đến khẩu vị đối với thịt thú rừng thơm ngon hay lợi nhuận! Người Mỹ sống cùng động vật hoang dã hàng ngày và còn đưa ra những biện pháp để bảo vệ chúng. Đó quả thật là một xã hội sơ khai.
(6) Người Mỹ không biết tự trọng
Các giáo sư ở trường đại học Mỹ không có bộ dạng hoành tráng, họ không hề có cái phong thái của những giáo sư đạo mạo. Như vị giáo sư D… là một giáo sư về tâm lý học rất nổi tiếng, thế nhưng trong giờ giải lao thì ông ta lại ăn bánh quy trong phòng làm việc với các sinh viên của mình, bàn luận về bộ phim nói về cờ bạc của sinh viên có tên “21” và nữ nghệ sĩ Trung Quốc Chương Tử Di (Ziyi Zhang). Ông ta không hề có cái vẻ đường bệ của một nhà khoa học, cho nên tôi thực sự cảm thấy thất vọng.
Ngoài ra, các nghiên cứu sinh sau tiến sĩ chẳng bao giờ đưa học vị “PhD” lên danh thiếp của họ và họ không biết cách thể hiện ra ngoài vị thế của mình. Những người được đào tạo bởi các giáo sư kiểu như vậy sẽ chẳng thể nào biết cách đi đứng, nói năng nếu như họ trở thành những quan chức chính phủ… Có vẻ như các công chức Trung Quốc còn biết cách thu hút sự kính trọng của người dân; ngay cả một vị thủ trưởng một văn phòng không mấy quan trọng ở nước tôi còn tỏ ra đường bệ hơn cả Tổng thống Hoa Kỳ. Không có gì phải ngạc nhiên khi người ta nói công dân hạng nhất ở Mỹ cũng chỉ giống công dân hạng ba ở Trung Quốc.
(7) Học sinh Mỹ thì thật là khổ và thiệt thòi
Ngay từ những buổi học đầu cấp khi chúng bước vào con đường học tập, chúng chỉ được học về cách sống cách sinh hoạt cách vệ sinh và tự vệ bản thân, mà chẳng được khuyến khích ý chí gì về tương lai để trở thành các lãnh đạo! Lớp học cũng rất vô tổ chức, chẳng hề có chia ban bệ, cơ cấu các chức danh như lớp trưởng phó, quản ca, tổ trưởng hay lớp phó vệ sinh, sao đỏ sao đen gì sất… chỉ toàn là nhăng nhố cả lượt. Và tình hình học tập của trẻ con Mỹ thì thật là tồi tệ, nếu sau giờ học mà không có bài tập về nhà thì đố cách nào mà cha mẹ có thể kè kè bên chúng với chuyện học hành thế nào, kiến thức ra sao.
Thua xa ở Trung Quốc chúng ta, cha mẹ có thể cả ngày cả đêm ra rả nói chuyện học nữa học mãi với con cái. Đặc biệt có một điều tôi thấy trẻ con Mỹ bị thiệt thòi là môi trường học tập của Mỹ quá chú trọng nhiều đến giáo dục đạo đức, làm cho trẻ nhỏ chỉ ước mơ để trở thành công dân tốt, mà không có lý tưởng cao cả gì hết về sự nghiệp. Mà thời buổi bây giờ chỉ là một công dân tốt... thì thật là một khái niệm cũ kỹ.
(8) Bệnh viện Mỹ thật ngu ngốc và rườm rà
Người Mỹ cũng hay làm to chuyện với chỉ chút ốm đau về bệnh tật. Đầu tiên, họ phải đến gặp bác sĩ, sau đó bác sĩ mới cho một đơn thuốc. Một số người còn phải tham khảo ý kiến từ dược sĩ rồi mới được đi mua thuốc. Và khi mua thuốc, họ phải đi đến siêu thị để tự mua. Quá ư là bất tiện và lạc hậu so với chúng ta ... Tôi không hiểu lý do tại sao người Mỹ lại tách bạch giữa bác sĩ và mua thuốc, lợi ích tách khỏi trách nhiệm. Rõ ràng là các bệnh viện Mỹ thật dốt vì không biết cách làm thế nào để kiếm tiền! Tại sao lại đi nói với bệnh nhân về tên của thuốc cơ chứ? Họ có thể độc quyền bán thuốc ngay cho bệnh nhân hay chỉ định nhà thuốc mà, và nâng giá thuốc thoải máinữa. Có rất nhiều cơ hội kinh doanh tốt mà họ không hề biết, rõ ràng là cái nền kinh tế thị trường kiểu tư bản chủ nghĩa này sẽ đi đến cái chết chắc.
(9) Tư duy công chúng Mỹ thật là chán ngán
Đôi khi tôi đã phải phát cáu điên lên, mất hết kiên nhẫn với sự thiếu hiểu biết và ngu ngốc của họ. Ví dụ, rõ ràng là họ đều biết rằng Trung Quốc có đầy đủ các đài truyền hình và báo chí, vậy mà họ lại cứ như ngớ ngẩn không biết gì vì hay hỏi tôi mộtcâu rất ngốc: "Trung Quốc có một tờ báo à!?" Thật là ngốc quá; chúng tôi không chỉ có báo chí, chúng tôi còn có cả một cơ quan cấp Phòng, Sở, Bộ, trên cả Bộ ở Trung Ương gọi là Ban Tuyên truyền để chỉ đạo việc làm báo. Nhìn vào tờ báo của chúng tôi mà xem, nó thật đẹp giống như nghe một bài thánh ca vậy, nó không giống như một tờ báo Mỹ toàn những ý kiến của công chúng rất là lộn xộn, thậm chí dám xúc phạm cả đến Tổng thống Hoa Kỳ... Trung Quốc chúng tôi không bao giờ lại đi công bố công khai các vụ bê bối của các nhà lãnh đạo, làm như vậy thì sau này ai còn muốn trở thành lãnh đạo?
(10) Mặt tinh thần người Mỹ là sự trống rỗng
Có một điều tôi không thể đồng quan điểm với họ là: đa số người Mỹ đều cầu nguyện trước mỗi bữa ăn, họ hay ngây thơ nói câu "God bless America". Thật lố bịch, nếu Đức Chúa Trời mà ban phước cho Mỹ, thì làm thế nào mà nước Mỹ lại ngu ngốc như những điều tôi kể ở trên, sự lạc hậu và cuộc sống đơn sơ như vậy? Nhất là việc liên tục ca tụng và tin tưởng vào Thiên chúa là gì? Trong khi ai cũng biết những điều tốt đẹp của Thiên chúa thực ra luôn hiện hữu trong chính mỗi cá nhân. Trong khi ở ta, sẽ là thực tế hơn để dành thời gian đó ca ngợi ông chủ của bạn! Đó mới là cách suy nghĩ hiện đại!
(11) Họ cứ luôn lãng phí thời gian
Người Mỹ cũng chẳng biết sử dụng thời gian gì hết. Họ cứ luôn lãng phí thời gian để xếp hàng… Chúng ta, dân Trung Quốc rõ ràng là thông minh hơn nhiều. Không bao giờ lại phí công chờ đợi hay mỏi gối để tạo nên một hàng dài im lìm như vậy. Chúng ta luôn có những thủ thuật khéo léo để thu xếp một vị trí trước người khác, thậm chí có nhiều người còn xuất sắc đến mức có thể tìm ra “cửa sau” để xong việc trước.
(12) Người bán hàng Mỹ chẳng có chút trách nhiệm
Hệ thống các cửa hàng ở Mỹ thực sự là không có chút ý thức nào: Bạn có thể trả lại đồ đã mua sau hàng tuần mà không cần đưa ra lý do. Làm thế nào mà anh có thể dễ dàng cho tôi trả lại hàng hóa mà không tranh cãi với tôi một chút nhỉ? Không thể tin nổi, người bán hàng Mỹ chẳng có chút trách nhiệm gì với tài sản của doanh nghiệp.
(13) Cảm giác sống không an toàn
Một điều không hay ở Mỹ nữa là cảm giác sống không an toàn, vì tôi thấy đa phần dân Mỹ không có thói quen cẩn trọng cửa đóng then cài hay lắp thiết bị chống trộm ở nhà (95%). Một điểm lạ nữa là bọn móc túi chúng nó trốn đâu tiệt, khiến ra đường cứ phải nơm nớp lo tìm kiếm chúng để phòng.
(14) Dân Mỹ đúng là đồ chết nhát
95% lái xe ở Mỹ chẳng bao giờ dám vượt đèn đỏ, cho dù đến 99% dân Mỹ có xe hơi. Cách họ lái xe cũng rất kỳ quặc, xe cộ nườm nượp trên đường nhưng chẳng hề nghe thấy họ bấm còi, quá là phí phạm thiết bị như vậy! Phố xá thì cứ im lìm như thể đấy không phải đường giao thông, chẳng hề có chút sinh khí nào, không bằng thậm chí một thành phố cấp tỉnh của chúng ta.
(15) Dân Mỹ cũng rất nghèo nàn về cảm xúc
Tôi cam đoan rằng có tới 95% nhân viên ăn lương ở Mỹ không bao giờ nghĩ đám cưới của cấp trên có là điều gì với họ. Do đó, họ không bao giờ có thể tìm thấy một lý do nào để quan tâm đến lãnh đạo của họ. Ở Trung Quốc, quần chúng có bao giờ ngu mà chịu bỏ lỡ một cơ hội để quan tâm đến các nhà lãnh đạo? Nói cách khác, người Trung Quốc cũng không dám làm vậy? Nhìn lại thì thấy thật tự hào vì dân ta (Trung Quốc) quả là tình cảm nhất thế giới.
(16) Xã hội vận động bất hợp lý
Một trật tự nữa ở Mỹ cũng cho thấy xã hội này có gì đó bất hợp lý. Bởi vì có tới 99% dân Mỹ đều trải qua các bước sống như đi học, nhận việc làm, thăng tiến, mua nhà v.v. mà họ chẳng hề biết tí gì về lý thuyết “hong bao” tức là chuyện đưa “phong bì” ?
(17) Coi thường lãnh đạo
Thêm một ví dụ nữa rõ mồn một về xã hội thô thiển của Mỹ, khi nhìn bức ảnh một sự kiện trọng đại ở Nhà Trắng, cho chúng ta thấy đất nước này thật đáng coi thường. Trong buổi truyền hình trực tiếp cuộc truy kích tên trùm khủng bố Bin Laden ở phòng tình huống ở Nhà Trắng, tập trung toàn bộ lãnh đạo cao cấp nhất của cường quốc số 1 thế giới… tôi thấy họ chẳng ra sao cả.
Ai đời Tổng Thống cả một quốc gia hùng mạnh như Mỹ mà trong buổi họp quan trọng bậc nhất như vậy lại bị nhồi nhét rúm ró một góc, ông Obama tội nghiệp ngồi khép nép như kẻ chầu rìa hóng chuyện, nhìn rất buồn cười. Sự thiếu tôn trọng này khiến Tổng Thống Mỹ còn kém oách hơn cả một vị trưởng thôn ở ta.
Phòng họp quan trọng như vậy ở Nhà Trắng vậy mà nhìn trong ảnh thấy nó thiếu thốn đáng xấu hổ. Vừa nhỏ vừa trống tuếch, không hề có chút trang trí sơn phết cầu kỳ gì hết, không xứng bằng một phòng họp cấp phường của Trung Quốc ta. Thậm chí trên bàn còn chẳng có nổi tí hoa quả, bia hơi hay vài bao thuốc lá thơm… thế mà dám vỗ ngực xưng là cường quốc số 1.
